تشکیل آتشفشان­‌ها

نویسنده:پروفسور ایرج عشقی

زمین ما از سه زون با مواد مختلف و ضخامت متفاوت تشکیل شده­‌است. پوسته زمین لایه نسبتا نازکی است با ضخامت حدود ۱۰ تا ۹۰ کیلومتر بر روی بخش داخلی گرم، گوشته زمین (۹۰ تا ۲۹۰۰ کیلومتر) و هسته زمین (۲۹۰۰ تا ۶۳۷۱ کیلومتر). بیشتر مواد سنگی گوشته نه کاملاَ جامد و نه کاملاَ مایعند، بلکه خاصیت خمیری-روانگرایی دارند و به آرامی در گوشته با مداری به تقریب بیضی‌­وار در حال چرخش­‌اند(یاخته­‌های همرفتی). در اثر این پدیده در ناحیه­‌هایی که در آن­ها مواد سنگی داغ به سوی بالا در حرکت‌اند، در اثر کاهش فشار به حالت ذوب یا روان در می­‌آیند. در این صورت ماگمای قابل شارش به وجود می­‌آید که از گوشته به پوسته با فشار نفوذ کرده، و در اثر آشفتگی‌­های زمین­‌ساختی مانند زمین­‌ساخت صفحه‌­ای می­‌تواند تا سطح زمین بالا آیند (شکل ۱).

در اثر چنین فعالیت­‌های آتشفشانی ماگما به صورت آرام یا شدید و برخی اوقات با قدرت زیاد به سطح زمین رسیده و در آنجا به شکل نهشته‌­های جامد و سخت در می­‌آیند. معمولی­‌ترین سنگ‌­های جامد از این نوع در سطح جهان بازالت است.

بازالت­‌های همراه با پریدوتیت که سطح زمین را پوشانده­‌اند نشانگر این است که بخش عمده ماگمای بازالتی از گوشته سرچشمه می­‌گیرد، زیرا پریدوتیت در سنگ‌­­های ژرف، حاوی اولیوین است که در ایجاد گوشته زمین سهم بسزایی دارد. پریدوتیت و اولیوین تنها در شرایط دما و فشار بالا ایجاد می‌­شوند، شرایطی که در گوشته زمین برقرار است (شکل­‌های ۲، ۳ و ۴).

نهشتۀ ماگما و سخت‌­­شدگی آن در سطح زمین

این که آیا ماگما به آرامی به سطح زمین جریان یابد و یا این که به شدت خود را به سطح زمین برساند، بستگی به ترکیب شیمیایی ماگما، بویژه تکیباتی مانند اسید سیلیسیک، بخار آب و سنگ­‌های ذوب شده دارد. بنابراین ماگماهای متفاوت، به نهشته­‌های آتشفشانی با شکل­‌های سخت­‌شدگی متفاوت می­‌انجامد، که بیشتر در اثر جاری شدن سریع گدازه و مواد خاکه جوشی یا تفاله­‌های پرتاب شده، شکل می­‌گیرد.

به طور کلی اشکال مختلف آتشفشانی را می­‌توان تشخیص داد: آتشفشان گنبدی، آتشفشان سپری، آتشفشان لایه‌­ای (مانند آتشفشان دماوند، شکل­‌های ۵ و ۶)،آتشفشان کافتی، و دریاچه آتشفشان که مار نیز نامیده می‌­شوند مانند دریاچه آتشفشان قلعه حسن­‌علی در نزدیکی راین (شکل­‌های ۵ و ۷) و گلفشان­‌ها: آتشفشانی سرد در نزدیکی قلعه حسن­‌علی، شکل­‌های ۸ و ۹.

برای مثال در آتشفشان­‌های لایه­‌ای اسید سیلیسیک و بخار آب در ماگما ناچیز است و از گدازه­‌های رقیق مایع تشکیل شده‌­اند. آن­ها به آرامی از شکاف­‌ها یا دهانه­‌ها بدون هیچ انفجاری بیرون می‌­آیند. اغلب این گدازه‌­هاداغ­‌تر از گدازه‌­های مایع گرانرو هستند، و بنابراین در زمان طولانی­‌تری سخت شده و تا مسافت­‌های بیشتری جاری می‌­شوند. با این فرآیند سطوح گدازه­ای وسیعی (میدان گدازه­ای) به وجود می­‌آیند (نام­‌های دیگر آن­ها: مدهای بازالتی، دام بازالتی، فلات بازالتی و سطوح بازالتی است). مثالی برای میدان‌­های بزرگ بازالتی «حفره­‌های ماه» در آمریکا، «اودا اوران» در ایسلند، «تیمانفایا ناسیونال پارک» در جزیره لانزاروت در اسپانیا و «فلات گندم بریان» در ایران است.

برخلاف این یک آتشفشان کافتی دارای دودکش لوله مانند مرکزی نیست. به جای آن گدازه از یک شکاف طولی جاری می­‌شود که در اثر آن میدان گدازه­ای وسیعی ایجاد می­‌شود. به همین ترتیب ممکن است یک سری دهانه به وجود آید. آتشفشان‌­های کافتی می­‌توانند شکاف­‌هایی در ارتباط با آتشفشان­‌های لایه‌­ای را به وجود آورند.

فلات گندم بریان در کویر لوت در شمال شهر شهداد واقع است. این فلات به یک میدان آتشفشانی (آتشفشان لوت) با سنگ‌­های گدازه­‌ای بازالتی جوان، که تقریباً به طور کامل تیره‌­اند، تعلق دارد (شکل‌­های ۱۰ و ۱۱). این میدان، مکانی آرمانی برای زمین‌­شناسان، آتشفشان­‌شناسان، و دوست داران طبیعت است. دید زیبای این منظره غریب و شکل سنگ­‌ها سطح مریخ با برخوردهای شهابی آن را تداعی می­‌کند. یکتا یعنی فلات گندم بریان. برای معرفی این پدیده طبیعی بریان، در سطح جهانی، وظیفه داریم که آن را از هر تخریبی محافظت کرده، و کوشش کنیم که به عنوان میراث طبیعی جهانی ثبت گردد.

فلات گندم بریان به احتمال زیاد از نوع دهانه­‌ای (شکل‌­های ۱۲ و ۱۳) آتشفشان­‌های کافتی است، که در اثر آشفتگی­‌های زمین‌­ساختی (اشفتگی نایبند، شکل‌­های ۵ و ۱۰) به وجود آمده‌است.

کانی‌­های تشکیل دهنده سنگ­‌های فلات گندم بریان

در کانی­‌های آزمایش شده در نمونه‌­های سنگ فلات گندم بریان عناصر کانی زیر موجودند: آنورتیت، آلبیت، لابرادوریت، سانیدین، دیوپسید، آژیت، نفلین، اولیوین، فورستریت، فایالیت، ایلمنیت، سودو بروکیت، هماتیت، لوسیت، پرودسکیت، هورنبلند و بویتیت (شکل ۱۴).

با توجه به محتوای کانی، سنگ‌­های موجود از نوع بازالت آنالسیمی با ترکش­‌هایی از آنالسیم هستند که در اثر تابش آفتاب تخریب شده‌­اند. به این جهت «بازالت-آفتاب سوخته» نامیده می­‌شود-آنالسیم بیشتر در حوزه‌­های پلوتونیک و ولکانیت به صورت کانی­‌های فرعی به وجود می­‌آیند (نفلین و فوید، کانی­های فلدسپاتوئید).

فلات گندم بریان در کویر لوت، بی­نهایت خشک و داغ است. به سبب سنگ‌­های تیره و عدم وجود گیاه گرما شدیدتر بوده اما بدون حیات نیست. حتی با این شرایط بسیار فرین جاندار می­‌تواند وجود داشته باشد. به سبب رنگ تیره، ظرفیت گرمایی و ذخیره گرمایی این سنگ­‌ها بسیار بالا است (شکل­‌های ۱۵ و ۱۶).

طبق داده­‌های ماهواره­‌ای اندازه­‌گیری شده بالاترین دمای مطلق سطح زمین در سال ۲۰۰۵ در کویر لوت ۷/۷۰ درجه سانیگراد بوده‌­است. منطقه با بالاترین دما (قطب گرما) در کویر لوت در طول سال بر پایه وضعیت خورشید متغییر است. مقادیر قطب گرمای قبلاً تعیین شده مربوط به منطقه اوت­بک در استرالیا (کوئینزلند با دمای ۳/۶۹ درجه سانتی‌گراد) بوده است. بنابراین اثبات شده قطب گرما نظیر قطب سرما متغییر است.

اشکال فرسایشی در سنگ‌­ها

تغییرات دما و فرسایش در سنگ­‌های آتشفشانی

تغییرات دما به صورت پدیده تکرار افزایش و کاهش دما بر روی سنگ­‌ها اثر می­‌گذارد. اختلاف دما بطور آشکار خیلی بیش از لایه هوای بالای آن­ها است و انتقال آن به سنگ‌­های واقع در زیر سطح بصورت خطی صورت نمی‌­پذیرد. در نتیجه گرم شدن و سرد شدن باعث انبساط و انقباض مواد می‌­شوند، اما چون تغییرات دما در سطح، بیشترین مقدار را دارد، سنگ‌­ها تحت فشار قرار گرفته و در اثر آن پیوند سنگ­‌ها ضعیف شده در نهایت به ترکیدگی آنها می­‌انجامد.

تغییرات انفجاری دما یا ترکش مرکزی باعث ایجاد ترک‌ها و شکافتگی‌­های شعاعی در اثر فرسایش گرمایی (تابش خورشید به سطح) به ویژه در مناطق خشک مانند سنگ­‌های آتشفشانی فلات گندم بریان می­‌شود (شکل­‌های ۱۷-۱۹).

حفره­‌های فرسایشی در سنگ­‌های اتشفشانی و رسوبی

در اثر اختلاف دما، تخریب کانی‌­ها، آب و هوا در سنگ­‌های مختلف، فضاهای خالی به شکل کره یا کلیه یا سوراخ­‌ها (که تافونی نیز نامیده می‌­شود) ایجاد می‌شوند (عشقی ۲۰۱۳ پدیده تافونی در استان کرمان[۱])).

حفره­‌ها در اثر ترکیب­‌های مختلف مواد شیمیایی، مواد پرکننده آنها و سنگ‌­های مجاوری که در آنها قرار دارند، ایجاد می‌­شوند. فرسایش، حفره‌­ها و یا سوراخ­‌ها در اثر از بین بردن مواد نرم داخل آنها در مقایسه با مواد سخت‌­تر سنگی مجاور بوجود می­‌آورد.

برای مثال در توف­‌های آتشفشانی در قلعه حسن­‌علی-راین-کرمان، در توف­‌های آتشفشانی میمند، در توف‌­های آتشفشانی مرج، در سنگ­‌های آتشفشانی غار ایوب دهج کرمان، در سنگ‌های آتشفشانی گندم بریان شهداد کرمان و در سنگ­های رسوبی هجدک کرمان.

Zusammenfassung

Unsere Erde besteht aus drei stofflich unterschied-Zonen mit d‎ünne Haut auf dem heißen Erdinneren mit Erdmantel und Erdkern.

Das Gesteinsmaterial des Erdmantels ist zum größten Teil plastisch-fließfähig und zirkuliert im Erdmantel sehr langsam auf etwa elliptischen Bahnen (Konvektionszellen), wobei es in Bereichen, in denen sich heißes Gesteinsmaterial aufwärts bewegt, durch Druckentlastung zum Gesteinsschmelzen bzw.- Verflüssigung kommt. Es entsteht ein fließfähiges Magma, welches vom darunter liegenden Erdmantel in die Erdkruste eindringen und durch tektonische Störungen sowie Plattentektonik bis zur Erdoberfläche aufsteigen kann (Abb.1).

Das weltweit häufigste vulkanische Erstarrungsgestein ist Basalt. Peridotit-Einschlüsse in Basaltvorkommen an der Erdoberfläche belegen, dass der größte Teil des basaltischen Magmas aus dem Bereich des Erdmantels stammt, da Peridotit ein olivinreiches Tiefengestein ist und großen Anteil am Aufbau des Erdmantels hat (Abb. 2, 3, 4).

Ob das Magma ruhig an der Erdoberfläche ausfließt oder ob es gewaltsam an die Erdoberfläche gelangt ist abhängig von der chemischen Zusammensetzung des Magmas, besonders vom Kieselsäure- und Wasserdampfgehalt einer Gesteinsschmelze. Unterschiedliche  Magmen führen deshalb auch zu unterschiedlichen vulkanischen Ablagerungs- und Erstarrungsformen, die im wesentlichen durch schnell ausfließende Lava und ausgeworfenem schlackenmaterial gebildet werden.

Ganz grob lassen sich verschiedene vulkanische Formen unterscheiden: Quell- oder Staukuppen, Schildvulkane, Schichtvulkane oder Stratovulkan (z. B. Damavand-Vulkan, Abb. 5, 6), Spaltenvulkan, Maare (z. B. Maare bei Rayen, QHA = Qal’eh Hasan Ali Maare (Abb. 5, 7) und Schlammvulkane (z.B. bei Qal’eh Hasan Ali, Abb. 8, 9).

Das Gandom Beryan Plateau in der Wüste Lut liegt nördlich der Stadt Schahdad. Es gehört zu einem Vulkanfeld mit fast einheitlich dunklem, jungem basaltischen Lavagestein (Abb. 10, 11) und ist ein idealer Platz für Geologen, Vulkanologen und Naturfreunde. Der einmalige Blick auf diese bizarre Landschaft und die Gesteinsformen gleichen einer Marslandschaft mit Meteoriten-Einschlägen auf der Oberfläche.

Bei dem Gandom Beryan Plateau hendelt es sich sehr wahrscheinlich um Krater (Abb. 12 und 13) mit Spalten-Vulkanismus, der durch tektonische Störung (Nayband-Störung, Abb.5 und 10) entstanden ist.

In der untersuchten Gesteinsprobe des Gandom Beryan Plateaus sind folgende Mineralien vorhanden: Anorthite, Albite, Labradorite, Sanidine, Diopside, Augite, Nepheline, Olivine, Forsterite, Fayalite, Ilmenite, Pseudobrookite, Hematite, Leucite, Perovskite, Hornblende und Biotite (Abb. 14).

Das Gandom Beryan Plateau in der W‎üste Lut ist extrem trocken und heiß. Verstärkt wird die Aufheizung noch durch dunkle vulkanische Gesteine, die vegationslos, aber nicht ohne Leben. Selbst unter extremen äußeren Bedingungen Können Lebewesen existieren. Aufgrund dieser dunklen Farbe besitzen diese vulkanischen Gesteine eine hohe Wärmekapazität und Wärmespeicherung besitzen. Plateau gehört zu den heißesten (Abb. 15-16). Die höchsten absoluten Bodenoberflächen-Temperaturen wurden im Jahre 2005 mit 70.7 C֯ in der Wüste Lut aufgrund von Satelliten Daten gemessen. Dieses Höchsttemperatur-Gebiet (Hitzepol) in der W‎üste Lut wandert während des Jahres aufgrund des Sonnenstandes. Die vorher gemessenen Hitzepol-Werte stammen aus dem australischen Outback (Queensland, 69.3 C֯).

Damit ist nachgewiesen worden, dass der Hitzepol genauso wie der Kältepol wandert.

Temperatursprengung oder Kernsprünge sind radial verlaufende Fugen und Klüfte, die durch Temperaturverwitterung und lnsolation (der Einstrahlung der Sonne auf die Erdoberfläche) besonders in Trockengebieten wie in vulkanische Gesteine des Gandom Beryan Plateaus entstanden sind (Abb. 17-19).

Durch Temperatur-unterschiede, Mineralien zerfall, Wasser und Wind bilden sich kugel-bis nierenförmige Hohlräume bzm. Löcher (auch Tafoni genannt (Eschghi 2013: Tafoni Phänomene Kerman), z.B. Qal’eh Hasan Ali Rayen-Kerman, Mymand-Kerman, Marj-Kerman, Aiob Hoehle Dehej Kerman, Gandom Beryan Schahdad-Kerman und Hojedk-Kerman).

Die im Untersuchungsgebiet, Gandom Beryan Plateau typischen Sandstürme entfernen zusätzlich das durch die Verwitterung aufgelockerte Material, sodass eine ständige Erweiterung des Hohlraums erfolgt. Es wird im diesem Zusammenhang noch einmal auf das fast fehlende Wasser im Gandom Beryan Plateau hingewiesen, das in anderen Gebieten auf der Erde eine wichtige Rolle spielt. Hier im Gandom Beryan Plateau ist die Temperaturverwitterung (auch Salz) eine wichtige Faktor.

Summary

Our earth is materially composed of three different zones with different thickness. The earth crust is a relatively thin skin covering a hot interior earth consisting of a mantle and a core.

The material composition of the earth mantle is largely plastic-flowable and it circulates very slowly in the mantle along two elliptical paths (convection cells): in those areas where hot rock material moves upwards, melting or fluidization of the rocks does occur as a result of pression relief. Then a flowable magma originates that moves out of the underlying earth mantle: it can penetrate the earth crust and subsequently reach the earth’s surface along tectonic faults or via plate tectonics(Fig. 1). Worldwide, the most common volcanic igneous rock is basalt. Peridotite fragments entrapped in basalt occurrences at the earth’s surface prove that the majority of the basaltic magmas originates from the earth mantle: peridotite is an olivine-rich plutonic rock and a major component of the earth’s mantle (Figs. 2, 3, 4).

Whether the magma is quietly flowing out or violently outbursting at the earth’s surface, depends on the chemical composition of the magma, more especially on the silicium dioxide and vapour content of the rock melt. Therefore, different magmas will produce different deposition or solidification forms, essentially composed of rapidly outpouring lava or ejected scoria.

Very roughly the following types of volcanoes can be recognized: volcanic domes, shield volcanoes, composite volcanoes or stratovolcanoes (e.g. the Damavand volcano, Fig. 5, 6), fissure eruptions, Maare (e.g. the Maare near Rayen, QHA = Qal’eh Hasan Ali Maare(Figure 5, 7) and mud volcanoes (e.g. near Qal’eh Hasan Ali, Figure 8-9).

The Gandom Beryan Plateau in the Lut desert is located north of the town Shahdad. It belongs to a volcanic field with almost homogenous dark, young basaltic lavarocks (Figs. 10 and 11). It is the ideal place for geologists, volcanologists and nature lovers. The unique aspect of this strange landscape and of its rock forms strongly reminds us of the landscape of Mars with its meteorite impacts at the surface.

On the Gandom Beryan Plateau the crater (Figs. 12, 13) most probably are related to fissure eruptions that originated through tectonic faults (the Nayband fault, Figs. 5 and 10).

In the analysed rock samples from the Gandom Beryan Plateau the following minerals have been identified: anorthite, albite, labradorite, sanidine, diopsid, augite, Nepheline, olivine, forsterite, fayalite, ilmenite, pseudobrookite, hematite, leucite, perovskite, hornblende and biotite (Fig. 14).

The climate of the Gandom Beryan Plateau in the Lut desert is extremely dry and hot. Moreover, the heating up is intensified by the presence of dark volcanic rocks without any vegetation, but not without life. Even under these extreme circumstances, life forms do exist. Because of their dark colour, the volcanic rocks have an important heat and heat storage capacity(Figs. 15-16).

The highest absolute surface temperature measurement in the Lut desert is 70/7֯C (2005), measured by means of satellite data. This maximum-temperature-area (heat pole) in the Lut desert changes during the year according to the position of the sun. The formerly heat pole-measurements come from the Australian Outback  area (Queensland, 69/3 ֯C).

This proves that the heat pole changes in a similar way as the cold pole.

Thermal wedging produces radial joints or cracks that originated through thermal weathering and insolation (the radiation of the sun on the earth’s surface) especially in arid areas such as that of the Gandom Beryan Plateau volcanic rock landscape (Figs. 17-19).

Because of temperature changes, mineral decomposition, water and wind action, spherical or kidney-shaped cavities (also called tafoni (Eschghi 2013: Tafoni phenomena Kerman), for example Qal’eh Hasan Ali Rayen-Kerman,Mymand-Kerman, Marj-Kerman, Aiob cave Dehej Kerman, Gandom Beryan Shahdad-Kerman and Hojedk-Kerman).

The characteristic sand storms that occur in the study area (the Gandom Beryan Plateau) remove the loose material resulting from the above mechanical weathering, with continuous subsequent enlargement of the cavities. In this particular case, the almost total lack of water on the Gandom Beryan Plateau area should be stressed, that normally should play an important role elsewhere on the earth. Here on the Gandom Beryan Plateau the thermal weathering (also salt) repersents an important weathering agent.

Résumé

Notre terre est matériellement composée de trois zones avec des épaisseurs différentes. La croûte terrestre représente une peau relativement fine, autour d’un intérieur chaud composé d’un manteau et d’un noyau. La composition du manteau est surtout plastique-fluide avec une circulation trés lente dans le manteau, suivant deux trajets elliptiques (cellules de convection): là où le matérial chaud monte, une fonte ou fluidisation de la roche aura lieu en raison de la décompression. A ce moment un magma fluide sera créé qui remonte du manteau sous-jacent: il pourra pénétrer dans la croûte terrestre et méme arriver en surface de la terre, par le moyen d’accidents tectoniques (des failles) ou par le biais de la tectonique des plaques (figure 1). Mondialement, la roche ignéé volcanique la plus commune etle basalte. Des enclaves de péridotite dans les coulées de basalte à la surface de la terre, prouvent que la majorité des basaltes trouvent leur origine dans le manteau: en effet, la péridotite est une roche plutonique riche en olivine et représente le composant majeur du manteau (figures. 2, 3, 4).

Pour savoir si un magma se répandra tranquillement ou violemment à la surface, il faudra tenir compte de la composition chimique du magma, en particulier de la teneur en dioxide de silice et de vapeur d’eau de la fonte rocheuse. C’est pour cela que des magmas de composition chimque différente, produiront des formes de solidification différentes: ce sont essentiellement des laves s’écoulant calmement ou des éjections de scories.

D’une maniére trés grossiére, on pourra distinguer les types de volcans suivants: les dômes volcaniques, les volcans boucliers, les volcans stratifiés ou stratovolcans (comme par exemple le volcan Damavand, figures 5 et 6), les volcans fissuraux, les Maars (par example ceux prés de Rayen, QHA = les Maars de Qal’eh Hasan Ali (figures 5 et 7) et les volcans de boue (par example ceux prés de Qual’eh Hasan Ali, figures 8-9)).

Le plateau de Gandom Beryan dans le désert Lut est situé au nord de la ville de shahdad. Il fait partie du champ volcanique plus au moins homogéne, composé des roches basaltiques jeunes de couleur foncée (figure 10 et 11). C’est un endroit idéal pour géologues, volcanologues et amis 0de la nature. L’aspect unique de ce paysage étrange et de ces roches, nous rappelle la surface de la planéte Mars, avec ces cratéres d’impact de météorites. Sur le Plateau de Gandom-Beryan l’origine des cratéres (figures 12, 13) est trés probablement liéé à des éruptions fissurales suivant des failles (la faille de Nayband, figures 5, 10).

Dans les échantillons de roche en provenance du plateau de Gandom-Beryan, les minéraux suivants ont pu être identifiés: anorthite, albite, sanidine, diopside, augite, néphéline, olivine, forstérite, fayalite, ilménite, pseudobrookite, hématite, leucite, pérovskite, hornblende et biotite (figure 14).

Le climat du plateau Gandom Beryan dans le désert Lut est extrémement chaud et sec. En plus, le réchauffement est amplifié par la couleur foncée des roches volcaniques, dépourvues de toute végétation, mais pas dépourvue de toute vie. En effet, même dans conditions climatologiques si extrêmes, des formes de vie existent. Par leur couleur trés foncée, les roches volcaniques ont une capacité de chaleur et de stockage thermique trés importante (figures 15, 16).

La température de surface absolue la plus élevée mesurée dans le désert Lut est de 70/7 ֯C (en 2005). Gette température élevée a pu être calculée grâce aux données de satellite.

Cette région de température maximale (pôle de chaleur) dans le désert Lut, change annuellement de place à la suite des changements de la position du soleil.

Les mesures du pôle de chaleur précédentes viennent de la région Outback d’Australie (le Queensland, 69/3 ֯C ).

Ceci prouve que pôles de chaleur changent de la même facon que les pôles de froideur.

La fissuration thermique a produit des joints et des fissures de forme radiale, attribuée à l’altération thermique ou insolation (la radiation du soleil sur la surface de la terre), particuliérement dans des régions arides comme les roches volcaniques du Plateau de Gandom Beryan figures 17-19.

A la suite des oscillations thermiques, de la décomposition des minéraux, de l’action de l’eau et du vent, des cavités sphériques ou réniformes (connues sous le nom de “tafonis” (Eschghi 2013: Phénoménes tafoni Kerman), per example Qaleh Hasan Ali volcans-Rayen-Kerman, Mymand-Kerman, Marj-Kerman, Aiob cave Dehej-Kerman, Gandom Beryan Shahdad-Kerman, et Hojedk-Kerman.

Les tempêtes de désert, typiques de notre zone d’étude (le Plateau de Gandom Beryan) enlévent le matérial d’altération qui résulte de la décomposition méchanique mentionnée plus haut, avec comme conséquence, un élargissement continu de ces cavités. Dans ce cas particulier, il faudra souligner l’absence quasi totale d’eau sur le plateau de Gandom Beryan, contrairement aux autres endroits du monde où l’eau joue un rôle trè important. Lci, sur le Plateau de Gandom Beryan, l’altération thermique (aussi le sel) représente un facteur trés important.

Referenze    Reference    Référence منابع  

Eschghi, I. (2013): Tafoni phenomena in the Kerman province of Iran, International Journal GEO-ECO-TROP, Royal Academy for Overseas Siences of Belgium, Nr.37, 2013 (issues Juni/July 2014) Belgium.

Eschghi, I. (2002): Geo-Infoband Vulkaneifel.- Geo Zentrum Vulkaneifel und das Eifel Vulkanmuseum, 2. Auflage, 218 S. 2002, Daun.

Eschghi, I. & Kasig, W. (2011): Maare in der Eifel und im Gebiet von Kerman, Südost-Iran, Eifeljahrbuch 2011, Düren.

Gansser, A. (1971), The Tafoni Volcano (SE Iran). Eclog. Geol. Helv. 64.

Geological Survey of Iran: Explanatory text of the Lakar Kuh Quadrangle Map 1:250,000, Geological Quadrangle J9. 1983.

Milton, DJ. (1976/7/7): Qal’eh Hasan Ali Maars, Central Iran. Bull. Volcanol. Vol. 40-3, 1976-77.

---

[۱] پدیده تافونی در استان کرمان از ا. عشقی در مجله بین­المللی رویال آکادمی بلژیک (GEO-ECO-TROP)، شماره ۳۷، ۲۰۱۳ که در سال ۲۰۱۴ منتشر شده­است.

Eschghi, I. (2013): Tafoni phenomena in the Kerman province of Iran, International Journal GEO-ECO-Trop, Royal Academy for Overseas Siences of Belgium, Nr. 37, 2013 (issues Juni/July 2014) Belgium